ABD ile Çin Arasındaki Tarife Anlaşması ve Piyasa Etkileri

ABD ve Çin arasında varılan geçici tarife sözleşmesi, finansal piyasalardaki gerginliğin bir miktar azalmasına yol açtı. Ancak, ABD Başkanı Donald Trump’ın Avrupa Birliği (AB) üzerine yeni tarife açıklamaları, yatırımcıların risk alma isteğini zayıflatarak güvenli varlıklara olan talebi artırdı.

Trump, 1 Haziran’dan itibaren AB’ye %50 oranında tarife uygulanmasını önerdiğini belirtti ve mevcut görüşmelerin yavaş ilerlediğine dair eleştirilerde bulundu. Bu durumda taraflar arasında bir uzlaşma arayışının olmadığını da ifade etti. Trump, AB’nin uzun yıllar boyunca ABD’ye ekonomik zarar verdiğini savunarak, bu durumu gündeme getirdi.

Analistler, Trump’ın gümrük vergilerine ilişkin değişken tutumunun, dünya genelindeki piyasalarda dalgalanmalara neden olduğunu ve bu durumun fiyatlara etkisinin olduğunu belirtiyor.

ABD Merkez Bankası (Fed) ise, tarifelerin küresel ekonomiye olan olumsuz etkilerini değerlendirirken, bazı yetkililer ek gümrük vergilerinin enflasyonist baskılar yaratabileceğine dikkat çekti.

Fed Yönetim Kurulu Üyesi Christopher Waller, yıl sonuna kadar faiz indirimini tamamen dışlamadığını ancak Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, kısa vadede faiz indirimi için şartların uygun olmadığını ifade etti. St. Louis Fed Başkanı Alberto Musalem, enflasyon beklentilerindeki artışın ekonomik istikrarı tehdit edebileceğini söyledi.

Öte yandan, Uluslararası Para Fonu (IMF) Birinci Başkan Yardımcısı Gita Gopinath, ABD’nin büyük bütçe açığını azaltmasının önemine vurgu yaptı.

Kanada’da gerçekleştirilen G7 Maliye Bakanları ve Merkez Bankası Başkanları Zirvesi sonrası yayımlanan ortak açıklamada, küresel sorunlarla başa çıkabilmek için işbirliği hedeflerinin sürdürülmesi gerektiği vurgulandı.

Önümüzdeki hafta açıklanacak olan Fed’in Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) tutanakları ve ABD büyüme verileri ile kişisel tüketim harcamaları piyasa gündeminin odak noktası olacak.

Bu gelişmeler ışığında ABD 10 yıllık tahvil faizi %4,52’den haftayı 8 baz puan artışla tamamladı. Dolar endeksi ise %2 değer kaybederek 99,1 seviyesine geriledi.

Platin Fiyatlarında Rekor Artış

Değerli metaller, Trump’ın gümrük vergisi tehditlerine karşın değer kazanmaya devam etti. Altının ons fiyatı, ABD’nin mali sağlığına yönelik endişelerle ve artan ticaret savaşları riski ile 3121 dolara kadar düşmesine rağmen, bu hafta %4,78 artış gösterdi.

Platinin ons fiyatı ise 1096,4 dolara çıkarak son iki yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Yılın başından beri %21,1 değer kazanan platin, özellikle Çin’den gelen güçlü talep ve arz endişeleri ile destekleniyor. Nisan ayında Çin’in platin ithalatı %47 artarak son bir yılın en yüksek seviyesine ulaştı.

Analistler, 2025 yılında platinde üst üste üçüncü kez bir arz açığı yaşanabileceğini belirtirken, altına göre daha uygun fiyatlı olan bu değerli metalin yatırımcıların ilgisini çektiğini vurguladı.

Paladyumun ons fiyatı ise haftanın sonunda 1042 dolarla altı ayın zirvesine çıkmasına rağmen yeniden 1000 doların altına düşerek haftayı tamamladı.

Baz Metallerde Artış ve Çin’in Faiz İndirimi

Baz metal fiyatları, ABD dolarındaki zayıflamanın yanı sıra Çin’in ekonomiyi destekleme amacıyla attığı adımlarla değer kazandı. Çin Merkez Bankası, 20 Mayıs itibariyle bir yıllık kredi faiz oranını %3,10’dan %3’e indirerek, ana kredi faiz oranlarını Ekim 2024’ten sonra ilk kez düşürmekte.

Bu durum, dünyanın en büyük bakır tüketicisi olan Çin’de talep artışını desteklerken, diğer baz metallere de olumlu yansıdı. Aynı zamanda, Morgan Stanley, Çin ekonomisine yönelik 2025 büyüme tahminini %4,2’den %4,5’e yükseltti.

Hafta boyunca baz metallerde, bakır %6,1, kurşun %1,6, alüminyum %1,4, çinko %1,3 ve nikel %0,4 artış kaydetti.

Petrol Fiyatlarındaki Dalgalanmalar

Petrol fiyatları, tamamlanan haftada, özellikle İran ve ABD arasındaki nükleer müzakereler gibi jeopolitik gelişmelerden etkilenerek dalgalı bir seyir izledi. İsrail’in İran nükleer tesislerine olası bir saldırı hazırlığına dair haberler petrol fiyatlarında artışa yol açtı, ancak diplomasi ihtimalleri fiyatları geriletti.

OPEC’in üçüncü büyük üreticisi olan İran üzerindeki gerginliklerin azalması, piyasalarda arz kaygılarını hafifletti. OPEC+ grubunun 1 Haziran’daki toplantısında üretim artışını değerlendirmesi bekleniyor.

Analistler, eğer bu üretim artışı hayata geçerse, OPEC+’nın fiyat odaklı politikalardan uzaklaşarak pazar payını koruma stratejilerine geçeceğini öngörüyor. Geçtiğimiz hafta, ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA) verilerine göre, ülkedeki ticari petrol stokları 1 milyon 300 bin varil artış gösterdi.

Bu gelişmeler sonucu, brent petrolün varil fiyatı %0,7 gerilerken, New York Ticaret Borsası’nda işlem gören doğal gazın fiyatı da %0,6 değer kaybetti.

Tarım Emtialarında Dalgalı Seyir

Tarım emtialarındaki fiyatlama, geçtiğimiz hafta jeopolitik gelişmeler ve tarife beklentilerinden etkilendi. Yatırımcılar, Çin’in teşvik adımlarını ve yeni ormansızlaşma yasası ile ilgili haberleri dikkatle izliyor.

Avrupa Komisyonu tarafından sunulan yeni yasa tasarısına göre, yalnızca Belarus, Myanmar, Kuzey Kore ve Rusya’dan gelen ürünler “yüksek riskli” olarak tanımlanarak sıkı denetim altına alınacak. Brezilya ve Endonezya gibi ülkeler ise “standart riskli” olarak sınıflandırılacak.

Çin Tarım Bakanlığı, tarımsal afetleri önlemek amacıyla 1,4 milyar yuan (yaklaşık 194,4 milyon dolar) fon ayırdığını açıkladı. Bu gelişmeler doğrultusunda, Chicago Ticaret Borsası’nda soya fasulyesi fiyatları %1, mısır ve buğday fiyatları ise %3,5 yükseldi. Pirinçteki artış ise %2,8 olarak kaydedildi.

ABD’de faaliyet gösteren Intercontinental Exchange’te, libre bazında şeker fiyatı %1,2, pamuk %2,2 artarken, kahve fiyatı ise %1,6 azaldı. Kakao fiyatı ise haftayı %9,5 düşüşle kapattı.